Abscesi Dentar: Simptomat, Rreziqet Dhe Trajtimi

Akumulimi i qelbit brenda dhëmbëve ose mishrave të dhëmbëve është një gjendje e njohur si abscesi dentar. Shkaku i këtij shqetësimi është infeksioni bakterial, i krijuar në pulpën e butë të dhëmbit.

Grimcat e ushqimit, pështyma dhe bakteret e gojës bashkohen për të formuar pllakën dentare, një substancë që ngjitet në dhëmbë dhe irriton mishrat. Nëse pllaka nuk eliminohet duke larë dhëmbët rregullisht dhe duke përdorur fillin dentar, mikrobet mund të depërtojnë në mishrat e dhëmbëve dhe indet e buta të tyre. Nga kjo më pas mund të zhvillohet abscesi dentar. 

Çfarë Është Abscesi Dentar?

Abscesi dentar është një xhep i mbushur me qelb që ndodh rreth rrënjës së dhëmbit. Kjo do të ndodhë për shkak të një infeksioni dhe mund t'i ndodhë të gjithëve, përfshirë fëmijët dhe të moshuarit. Gjendja nuk do të përmirësohet vetvetiu kështu që trajtimi i saj me ndihmën e një endodonti do të jetë i nevojshëm. Këta janë specialistët që merren me këto lloj çështjesh dhe do t'ju ndihmojnë të shpëtoni dhëmbët nga rënia e parakohëshme. Në këto raste, zbulimi i hershëm i infeksionit dhe trajtimi do të jetë jetik, pasi nëse nuk trajtohet kur duhet mund të përhapet në zona të tjera të trupit. 

Llojet E Abscesit Dentar

Abscesi dentar do të ndahet në dy lloje në varësi të vendndodhjes së infeksionit:

Abscesi Periapikal

Kur mikrobet hyjnë në pulpën e rrënjës së dhëmbit tuaj, do të zhvillohet abscesi periapikal. Infeksioni mund të përhapet në majën e dhëmbit dhe në indet përreth, përveç se në xhepin e mbushur me qelb që rrethon rrënjën. 

Abscesi Periodontal

Abscesi periodontal fillon në mishrat e dhëmbëve dhe shpesh do të ngjajë me një puçërr në zonën e mishrave. 

Simptomat E Prishjes Së Dhëmbëve

Disa nga shenjat më të zakonshme të abscesit dentar përfshijnë:

• Dhimbje dhëmbi e fortë dhe e vazhdueshme që do të ndihet në qafën e nofullës dhe madje edhe në vesh.
• Ethe.
• Dhëmbët tuaj do të bëhen më të ndjeshëm dhe do të ndjeni siklet kur përballeni me temperaturat e nxehta dhe të ftohta.
• Përtypja dhe kafshimi do të shkaktojnë dhimbje në gojë.
• Me shumë mundësi do të përjetoni ënjtje në zonën e fytyrës, në faqe ose qafë. 
• Nyjet limfatike do të zmadhohen në zonën e qafës ose nën nofullën tuaj.
• Shije e keqe në gojë.
• Nëse abscesi shpërthen, mund të përjetoni një rritje të papritur të lëngjeve të kripura, me shije të keqe dhe me erë të keqe në gojë. 

Shkaqet

Abscesi dentar mund të shkaktohet nga çdo vrimë ose zonë e hapur që mund të hapet në gojën tuaj. Shkaqet më të zakonshme të këtyre problemeve përfshijnë:

• Kavitete të rënda: Kavitetet ndodhin kur sipërfaqja e fortë e dhëmbit tuaj shkatërrohet. Kjo ndodh kur sheqeri në ushqim dhe pije shpërbëhet nga bakteret, duke prodhuar acid që dëmton smaltin.
• Dhëmbë të çarë, të copëtuar ose të thyer: Bakteret mund të hyjnë në dhëmb përmes çdo hapjeje dhe të shkojnë deri në pulpë.
• Sëmundja e mishrave të dhëmbëve, e njohur edhe si sëmundja periodontale, është një infeksion dhe inflamacion i indeve që rrethojnë dhëmbët. Mikrobet do të jenë në gjendje të depërtojnë në indet më të thella kur sëmundja e mishrave të dhëmbëve përkeqësohet.
• Dëmtimi i dhëmbit: Edhe në rastet kur nuk ka një thyerje të dukshme, trauma mund të dëmtojë pulpën e brendshme. Për shkak të dëmtimit, infeksioni do të jetë i mundur. 

Faktorët E Rrezikut

Abscesi dentar mund të shkaktohet nga faktorët e mëposhtëm:

• Higjiena dhe mirëmbajtja e dobët e dhëmbëve. Rreziku juaj për probleme dentare mund të rritet nëse nuk kujdeseni mirë për dhëmbët dhe mishrat e tyre. Nëse nuk kujdesëni si duhet prishja e dhëmbëve, sëmundja e mishrave, dhe çështje të tjera orale dhe dentare janë probleme të mundshme.
• Një dietë e pasur me sheqer. Konsumimi i shpeshtë i ushqimeve dhe pijeve të pasura me sheqer, si pijet e gazuara dhe ëmbëlsirat, mund të shkaktojnë kavitete dentare dhe të zhvillojnë abscesin dentar.
• Tharja e gojës. Rreziku i prishjes së dhëmbëve mund të rrezikohet nga goja e thatë. Tharja e gojës shpesh shkaktohet nga problemet e lidhura me plakjen ose nga efektet negative të disa ilaçeve.

Komplikimet E Mundshme

Abscesi dentar nuk mund të trajtohet pa kujdes profesional. Edhe pse dhimbja mund të minimizohet në mënyra të ndryshme, problemi duhet të trajtohet nga rrënja dhe kjo nuk mund të bëhet në kushte shtëpie. 

Infeksioni mund të përhapet në nofullën tuaj dhe në pjesë të tjera të kokës dhe qafës nëse abscesi nuk rrjedh. Një vrimë midis abscesit të dhëmbit dhe sinusit maksilar, të cilat janë dy zona të mëdha prapa mollëzave dhe poshtë syve, mund të ndodhë gjithashtu nëse dhëmbi është afër sinusit duke rezuultuar në infeksion të sinuseve. Ky infeksion quhet Sepsis, një infeksion potencialisht fatal që përhapet në të gjithë trupin tuaj. Nëse keni një sistem imunitar të dobësuar, rreziku i përhapjes së infeksionit do të jetë edhe më i lartë. 

Diagnoza Dhe Testet

Si Diagnostikohet Abscesi I Dhëmbëve?

Përveç ekzaminimit të plotë të dhëmbit dhe kontrollit të indeve përreth për ndonjë shenjë të dukshme infeksioni, dentisti juaj mund të:

• Kafshimi dhe prekja e dhëmbëve: Një dhëmb i abscesuar shpesh është i ndjeshëm ndaj prekjes ose presionit të ushtruar.
• Radiografia dentare: Kjo mund të ndihmojë në zbulimin e shkaqeve të mundshme të sëmundjes dentare që mund të kenë rezultuar në abscesin e dhëmbit. Rrezet X janë një mjet tjetër që mund të përdorë dentisti juaj për të parë nëse infeksioni është përhapur dhe mund të ketë avancuar në zona të tjera.
• Skanim CT: Kjo do të ndihmojë në përcaktimin e shkallës së sëmundjes dhe nëse ajo ka migruar në pjesë të tjera të qafës tuaj.
• Teste të tjera diagnostikuese: Dentisti juaj do të përdorë rezultatet e këtyre testeve për të vlerësuar gjendjen e pulpës së dhëmbit tuaj. 

Menaxhimi Dhe Trajtimi

Qëllimi kryesor i trajtimit është eliminimi i infeksionit dhe parandalimi i komplikimeve të mëtejshme në pjesë të tjera të trupit. Trajtimi mund të përfshijë:

• Prerja dhe drenazhimi: Për të çliruar qelbin nga abscesi, dentisti juaj do të bëjë një prerje të vogël. Ata mund të instalojnë një kullues të vogël gome. Kjo ndihmon për të mbajtur të hapur zonën e infektuar, duke lejuar që infeksioni i mbetur të dal. 
• Trajtimi i kanalit të rrënjës mund t'ju ndihmojë të ruani dhëmbin tuaj dhe të shpëtoni nga infeksioni. Për të ndaluar infeksionin e mëtejshëm, ky operacion rutinë heq pulpën e infektuar nga dhëmbi juaj dhe zëvendëson zonën e zbrazët me një substancë dentare. Pulpa është e nevojshme që dhëmbi të rritet, por pasi të arrijë pjekurinë, mund të funksionojë dhe pa të. Dhëmbi juaj duhet të kthehet në normalitet pas operacionit, por , një kurorë dentare mund të jetë e nevojshme për të mbajtur kanalin rrënjësor të sigurt. Dhëmbi i riparuar mund të zgjasë gjithë jetën me mirëmbajtjen e duhur. 
• Nxjerrja e dhëmbit: Ndonjëherë kur dhëmbi infektohet, mund të pësojë dëmtime të pakthyeshme dhe nuk mund të trajtohet. Në disa situata, dentisti juaj mund të duhet të heqë dhëmbin nga vendi dhe ta zëvendësoj atë me një tjetër.
• Antibiotikët: Për të ndihmuar me trajtimin tuaj, dentisti juaj mund të këshillojë përdorimin e antibiotikëve. Është e rëndësishme të kuptoni se megjithëse ky trajtim mund të ndihmojë në eliminimin e çdo mikrobi, ai nuk është në gjendje të trajtojë shkakun rrënjësor të infeksionit, prandaj duhet të kombinohet me një trajtim tjetër. 

Pyetjet më të Shpeshta

Kur Do Të Filloj Të Ndihem Mirë Pas Trajtimit Të Abscesit Dentar?

Pas përfundimit të trajtimit, abscesi i dhëmbit me shumë mundësi do të pastrohet. Disa simptoma të përkohëshme si ndjeshmëria e përkohshme mund të jenë të pranishme, por pas disa kohësh gjithçka do të kthehet në normalitet. Koha e shërimit është e vecantë për të gjithë, sepse çdo rast është i ndryshëm. Për të pasur më shumë informacion rreth procesit të rikuperimit, pyesni dentistin tuaj për gjithçka. 

A Do Të Trajtohet Abscesi Dentar Vetë?

Fatkeqësisht, abscesi i dhëmbit nuk do të trajtohet vetë. Edhe pse ndonjëherë mund të ndjehet sikur dhimbja do të ndalet vetë pa trajtim, kjo ndodh sepse nervi nuk është më funksional, kështu që ju nuk ndjeni asgjë. Megjithatë, trajtimi do të jetë ende i nevojshëm sepse bakteret do të vazhdojnë të përhapen dhe të shkatërrojnë indin përreth. Nëse filloni të vini re ndonjë simptomë të çuditshme në gojën tuaj, kontaktoni dentistin tuaj dhe caktoni një vizitë sa më shpejt të jetë e mundur. 

Sa Kohë Mund Të Lihet Pa Trajtuar Abscesi Dentar?

Shëndeti juaj dentar dhe i përgjithshëm mund të vuajë shumë nëse abscesi i dhëmbit lihet i patrajtuar pasi ai do të përhapet në indet përreth dhe më gjerë. Infeksioni mund të marrë javë ose muaj për t'u përhapur dhe është e vështirë të parashikohet se si përparon. Duhet të kontaktoni sa më shpejtë dentistin pasi absceset e dhëmbëve nuk shërohen vetë. 

Si Mund Ta Zvogëloj Rrezikun Për Abscesin Dentar?

Duke vizituar rregullisht dentistin tuaj dhe duke bërë pastrime dhe kontrolle të rregullta, ju do të reduktoni mundësinë për të zhvilluar abscesin dentar. Vizita me dentistin tuaj është gjithashtu e nevojshme nëse dhëmbi dëmtohet ose lirohet. Shëndeti i dhëmbëve varet shumë nga praktikimi i higjienës së mirë orale. 

Si Mund Ta Lehtësoj Dhimbjen E Abscesit Dentar?

Dhimbja e dhëmbit është një tregues që ju duhet të vizitoni dentistin sa më shpejtë të jetë e mundur. Shpëlarësit me ujë të ngrohtë me kripë dhe ilaçet kundër dhimbjeve pa recetë (si acetaminofeni, naprokseni ose ibuprofeni) mund të ndihmojnë në uljen e shqetësimit ndërsa prisni për vizitën tuaj. Është e rëndësishme të kuptoni se abscesi nuk mund të trajtohet në kushte shtëpie dhe se trajtimet profesionale janë të domosdoshme. 

Si Ta Di Nëse Kam Absces Dentar?

Treguesi kryesor i abscesit dentar është dhimbja e dhëmbit. Kjo dhimbje vjen si e mprehtë ose rrahje. Është gjithashtu e mundur që dhëmbët tuaj të jenë të bëhen më të ndjeshëm ndaj temperaturave. Abscesi mund të jetë gjithashtu i pranishëm nëse mishrat e dhëmbëve tuaj janë të skuqur rreth dhëmbit të prekur. 

Si Trajtohet Abscesi Dentar?

Pas kullimit të abscesit, dentisti do të duhet të përcaktojë nëse dhëmbi juaj mund të ruhet ende apo jo. Antibiotikët thjesht do të ndihmojnë në mbrojtjen e trupit tuaj kundër sëmundjes pra nuk do të trajtojneë dhëmbin e abscesuar, i cili është shkaku. 

A Është Abscesi Dentar Urgjencë Shëndetësore?

Lini një takim me dentistin tuaj sa më shpejt të jetë e mundur nëse besoni se keni absces dentar. Rritja e temperaturës ose ënjtja në nofull, qafë ose fytyrën tuaj mund të tregojë se abscesi po zgjerohet, gjë që mund të jetë një pasojë e rrezikshme.